Mikroplastik stanowi poważne zagrożenie przede wszystkim dla ekosystemów morskich. Nie chodzi tu tylko o zanieczyszczanie mórz materiałem, który jest niezwykle trwały i rozkłada się przez setki lat. Problemem jest także oddziaływanie na organizmy morskie, takie jak foki, ryby czy małże, które wchłaniają mikroplastik w sposób bierny lub wraz z pożywieniem. Być może najprostszym rodzajem szkody – przynajmniej jeśli chodzi o organizmy morskie – według artykułu na stronie nature.com jest połykanie przez organizmy mikroplastiku bez wartości odżywczych, przez co nie spożywają one ilości pokarmu wystarczającej do przeżycia.

Ze względu na nasz łańcuch pokarmowy mikroplastik można oczywiście znaleźć także w organizmie człowieka. Zostało to już udowodnione w najnowszych badaniach naukowych. Jak dotąd niewiele jednak wiadomo o możliwym wpływie mikroplastiku na zdrowie ludzi, ponieważ badania w tej dziedzinie są dopiero w fazie początkowej. Obecnie naukowcy uważają, że stężenie mikro- i nanoplastiku w środowisku jest zbyt niskie, aby negatywnie wpływać na zdrowie człowieka.

Tutaj ponownie należy dokonać rozróżnienia między mikroplastikiem pierwotnym a wtórnym. Mikroplastik wtórny dostaje się do morza z powodu niewłaściwego usuwania odpadów z tworzyw sztucznych. W tej kwestii każdy z nas może przyczynić się do zapobiegania temu zjawisku, zbierając tworzywa sztuczne i usuwając je w odpowiedni sposób. W przypadku mikroplastiku pierwotnego samo jego uwalnianie jest spowodowane głównie używaniem produktów zawierających plastik, niekiedy także podczas produkcji, transportu lub recyklingu. Według IUCN mikroplastik pierwotny dostaje się do morza głównie czterema drogami:

• Bezpośrednie uwalnianie do morza: np. z powłok statków
• Przenoszenie przez wiatr: np. cząsteczki powstające poprzez ścieranie się opon samochodowych
• Odpływy uliczne: np. oznakowanie poziome dróg
• Oczyszczalnie ścieków: np. w przypadku włókien z prania w gospodarstwach domowych

Najbardziej znaną właściwością tych produktów jest efekt ścierania („efekt peelingu”). Cząstki mniejsze niż 60 µm nie są tutaj szczególnie odpowiednie, idealny rozmiar mieści się w zakresie 420 µm. Stosowane tworzywa sztuczne to: polietylen (PE), polipropylen (PP), politereftalan etylenu (PET), poliamid (PA), politetrafluoroeten (PTFE, „teflon”), polimetakrylan metylu (PMMA), polistyren (PS), poliuretan (PUR) i różne kopolimery. (badanie UBA Micro plastics)

Według badań przeprowadzonych przez Uniwersytet w Münster, w ramach których przebadano 38 różnych wód mineralnych w plastikowych butelkach jednorazowych i zwrotnych, butelkach szklanych i kartonach, mikroplastikiem zanieczyszczone są butelki zwrotne zarówno z plastiku, jak i ze szkła. Mniej cząstek znaleziono w butelkach jednorazowych i kartonach. Autorka badań Darena Schymanski podejrzewa, że ma to związek przede wszystkim z myciem butelek, które jest konieczne w przypadku butelek zwrotnych. Najmniej mikroplastiku zawiera woda z kranu. Więcej informacji na temat mikroplastiku w wodzie pitnej dostarcza również WHO.

Istnieją w tej kwestii różne możliwości:

• Szkodliwe dla środowiska rozpuszczalne w wodzie związki plastiku i tym samym mikroplastik w kosmetykach oraz środkach piorących i czyszczących można rozpoznać w wykazie składników po takich określeniach jak Acrylate, Carbomer, Crosspolymer, Copolymer lub Polybutene. Wskazówka: stosowanie rozpuszczalnego w wodzie plastiku w certyfikowanych kosmetykach naturalnych i ekologicznych środkach czyszczących jest zabronione.
• Nie należy używać tkanin syntetycznych (poliestru, nylonu ani akrylu): Włókna naturalne, takie jak bawełna, wełna, jedwab czy len, ulegają degradacji. W przypadku tkanin syntetycznych warto również stosować krótkie cykle prania w niskiej temperaturze i w pełnej pralce.
• Poza tym ważne jest, aby prawidłowo usuwać tworzywa sztuczne i w ten sposób zatrzymywać je w obiegu. Wskazówka: Warto zbierać i utylizować opakowania z tworzyw sztucznych znalezione w środowisku naturalnym.
• Należy częściej korzystać z transportu publicznego, aby ograniczyć pozostałości ze ścierania się opon

Scientists have been studying microplastics for about a decade, but the field is still developing due to the lack of standardized definitions, testing methods, and measurement tools, which complicates comparing results across studies. Microplastics vary in shape, size, and chemical composition, and their behavior differs in various environments such as air, water, soil, or the human body. Consequently, data gaps persist, particularly regarding long-term impacts on ecosystems and human health. Additionally, most tests have been conducted on animals, which presents reasonable differences compared to humans.

While studies have confirmed the presence of microplastics in human blood, mothers' milk, lungs, and even placental tissue, it's not yet clear how long they remain in the body or whether they accumulate over time. The body may be able to eliminate some particles, especially larger ones, through normal biological processes—but smaller particles (especially nanoplastics) may persist longer and potentially cross cell membranes. More research is needed to understand the dynamics of microplastic retention, accumulation, and elimination.

Nanoplastics are even smaller than microplastics - typically under 1 micrometer in size. Because of their size, they can penetrate biological membranes and potentially enter organs and tissues, which makes them an area of increasing concern for both environmental and human health. Research into their behavior and impact is ongoing.

Not necessarily. Many so-called “biodegradable” plastics only break down under specific industrial composting conditions. If they end up in the ocean or landfill, they often degrade very slowly and may still form microplastics during breakdown.